Koalicja rządząca ogłosiła założenia programu o nazwie Polski Ład. Program ten przewiduje istotne zmiany oraz inwestycje w wiele obszarów życia gospodarczego, społecznego, kultury, zdrowia i edukacji, i zgodnie z deklaracją jego autorów, ma stanowić kompleksową strategię przezwyciężenia skutków pandemii. Należy się spodziewać, że realizacja poszczególnych założeń będzie miała znaczący wpływ na funkcjonowanie zarówno gospodarki i przedsiębiorstw, jak też każdego z obywateli, żyjących w określonym otoczeniu ekonomicznym i społecznym.
Na chwilę obecną, Polski Ład to przede wszystkim obszerny dokument programowy, któremu – z nielicznymi wyjątkami - nie towarzyszą jeszcze konkretne rozwiązania legislacyjne. Niemniej jednak, wdrożenie choćby części tego programu może mieć ogromny wpływ na funkcjonowanie przedsiębiorstw oraz gospodarstw domowych. Z tego względu, postanowiliśmy już teraz przedstawić Państwu kompleksowe zestawienie założeń tego programu.
Mając na uwadze przejrzystość załączonego materiału, założenia Polskiego Ładu przedstawiamy w formie tabelarycznej, z podziałem na poszczególne obszary tematyczne. Mamy świadomość, że nie wszystkie z tych obszarów będą dla Państwa równie interesujące, jak również, że część zawartych w tabeli informacji ma na ten moment niewielką wartość poznawczą z uwagi na ich jedynie hasłowy i nieskonkretyzowany charakter. Trzeba jednak zauważyć, że zarówno szerokie spektrum i różnorodność zagadnień objętych naszym podsumowaniem, jak i lakoniczność opisów odzwierciedlają aktualną programową formułę Polskiego Ładu.
Załączone zestawienie jest pierwszym z cyklu planowanych przez nas Newsletterów dotyczących tego tematu. W kolejnych będziemy informowali o konkretnych działaniach i wdrożeniach legislacyjnych dotyczących wybranych rozwiązań gospodarczych realizowanych w ramach Polskiego Ładu, z uwzględnieniem oczekiwanych skutków tych zmian. Na tym etapie nie deklarujemy częstotliwości publikacji Newsletterów, gdyż będzie to w znacznym stopniu uzależnione od dynamiki prac legislacyjnych związanych z wdrażaniem założeń Polskiego Ładu. Z oczywistych względów, w przyszłej komunikacji skupimy się na zagadnieniach, które mogą być najbardziej intersujące dla naszych Klientów z uwagi na związek z działalnością gospodarczą. Tym samym, należy założyć, że część obszarów objętym programem Polski Ład zostanie przez nas pominięta.
Mamy nadzieję, że nasze wybory merytoryczne uznacie Państwo za trafne, a przygotowywane przez nas Newslettery dostarczą Państwu przydatnych informacji. Jednak rozumiemy, że to przede wszystkim nasi Klienci powinni decydować, o czym chcą czytać. Dlatego na każdym etapie naszej komunikacji zapraszamy Państwa do dzielenia się z nami opiniami w tym zakresie, zadawania pytań, przedstawiania problemów i przekazywania sugestii co do zawartości merytorycznej Newsletterów oraz tematów, które powinny się w nich znaleźć.
Poniżej znajdą Państwo kompleksowe zestawienie założeń programu Polski Ład:
Podatki i ubezpieczenia zdrowotne
Grupy VAT: wprowadzenie możliwości wyłączenia rozliczeń wewnątrz grup kapitałowych z opodatkowania podatkiem VAT.
Opodatkowanie VAT jako opcja dodatkowa dla instytucji finansowych: opcja opodatkowania VAT dla instytucji finansowych ma być zachętą dla inwestowania w Polsce przez sektor finansowy. Nie przedstawiono jeszcze szczegółów w tym zakresie.
Ujednolicenie składki zdrowotnej: rezygnacja z ryczałtowej podstawy ustalania składki zdrowotnej dla działalności gospodarczych. Oznacza to wprowadzenie takich samych zasad opłacania składki zdrowotnej dla działalności gospodarczych jak w przypadku umów o pracę (proporcjonalnie do dochodu). Jednolita stawka zdrowotna zostanie ustalona na poziomie 9%. Z nieoficjalnych przekazów wynika, że planowane jest również zlikwidowanie możliwości odliczania składki zdrowotnej od kwoty osiągniętego dochodu.
Podniesienie drugiego progu podatkowego: podniesienie drugiego progu w podatku dochodowym od osób fizycznych do 120 tys. zł. Dotychczas wynosił on niecałe 86 tys. zł. Określana mianem „ulgi dla klasy średniej” zmiana ma zmniejszyć obciążenia fiskalne osób zarabiających między 70 a 130 tys. zł.
Podniesienie kwoty wolnej od podatku: podniesienie kwoty wolnej od podatku PIT dla wszystkich podatników do 30 tys. zł. Z nieoficjalnych przekazów wynika, że podwyższona kwota wolna od podatku nie będzie obejmowała przedsiębiorców rozliczających się podatkiem liniowym.
Limit 2 mln EUR dla ryczałtu ewidencjonowanego: z początkiem 2021 roku - podniesienie limitu przychodów uprawniających do opodatkowania w formie ryczałtu z 250 tys. EUR do 2 mln EUR. Objęcie tą formą opodatkowania szerszej grupy wolnych zawodów, m.in. prawników, lekarzy, księgowych, inżynierów i tłumaczy. Powyższe zmiany zostały wprowadzone ustawą z dnia 28 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2020.2123).
Estoński CIT dla większej liczby firm: propozycja zwiększenia dostępności estońskiego CIT.
Uproszczenia w zakresie cen transferowych: uproszczenia w rozliczaniu cen transferowych dla holdingów inwestujących w Polsce. Nie przedstawiono jeszcze szczegółów w tym zakresie.
Ulga konsolidacyjna: adresowana do podatników CIT znajdujących się w trudnej kondycji finansowej. Będzie działać na podobnych zasadach, jak ulga B+R. Wydatki związane z przejęciem innej spółki, które są kosztem uzyskania przychodów, będzie można dodatkowo odliczyć od dochodu. Ulga ma dotyczyć wydatków poniesionych bezpośrednio na nabycie udziałów w spółce kapitałowej (obsługa prawna, wycena).
Ulga na IPO: ulga podatkowa ma wpłynąć na zmniejszenie kosztów wejścia na giełdę.
Wsparcie zatrudnienia innowacyjnych pracowników: ulga adresowana do firm, które prowadzą działalność badawczo – rozwojową i zatrudniają strategicznych pracowników o wybranych kwalifikacjach związanych z wykonywaniem tej działalności (np. wytwarzanie własności intelektualnej, wdrożenie innowacji). W ramach ulgi, wynagrodzenia tych pracowników będą stanowić szczególną kategorią wydatków kwalifikowanych.
Symultaniczna ulga IP-Box i B+R: możliwość łączenia ulgi IP-Box i B+R w ramach jednego projektu.
Ulga na automatyzację i robotyzację produkcji: odliczenie od podstawy opodatkowania 50% kosztów kwalifikowanych związanych z inwestycjami w robotyzację ma dotyczyć: (i) zakupu lub leasingowania nowych robotów przemysłowych, (ii) zakupu oprogramowania, (iii) zakupu osprzętu (np. torów jezdnych, obrotników, sterowników, czujników ruchu, efektorów końcowych), (iv) zakupu urządzeń BHP, (v) szkoleń dla pracowników, którzy będą obsługiwali nowy sprzęt. Ulga obejmie podatników PIT i CIT i ma być dostępna dla wszystkich firm, bez względu na wielkość lub branżę. Koszty poniesione na robotyzację przedsiębiorcy będą mogli odliczyć w trakcie roku podatkowego, a w momencie składania rocznego zeznania podatkowego dokonają dodatkowego odpisu (tak jak przy uldze na prace badawczo-rozwojowe). Ulga będzie obowiązywać przez pięć lat - do końca 2025 roku.
Ulga na prototypy: ulga będzie dotyczyła produkcji próbnej nowego produktu lub wprowadzenia go na rynek, jeżeli powstał w wyniku prowadzonych przez podatnika prac badawczo-rozwojowych. Możliwość odliczenia od podstawy obliczenia podatku określonych kosztów, przy czym odliczenie będzie mogło wynosić maksymalnie 30% tych kosztów i nie więcej niż 10% dochodu podatnika.
Podatkowe wsparcie ekspansji zagranicznej: system podatkowy ma uwzględniać wiele kosztów pośrednich tak, aby firmy mogły rozwijać się na innych rynkach. Podwójne odliczenie od dochodu wydatków na ekspansję i sprzedaż produktów za granicę ( pierwszy raz w ramach zwykłego odliczenia kosztów uzyskania przychodu, drugi w ramach ulgi. Limit drugiego odliczenia wyniesie 1 mln zł rocznie.
Ryczałt dla dochodów zagranicznych: jeśli nierezydent zdecyduje się przenieść swoją rezydencję podatkową do Polski, to od dochodów zagranicznych zapłaci stały ryczałt.
Ulga w PIT dla powracających z emigracji: wprowadzenie ulgi dla osób powracających do kraju z emigracji. Od 2022 r. osoby powracające z emigracji będą mogły wskazać w zeznaniach podatkowych kwotę do opodatkowania niższą o 50 tys. zł, podobnie w kolejnym roku.
Program powrotu kapitału: umożliwienie powrotu z majątkiem i dochodami z zagranicy, bez wszczęcia postępowania w sprawie unikania opodatkowania.
Wspólne rozliczenie podatkowe małżonków: wprowadzenie możliwości rozliczania PIT razem ze współmałżonkiem już w roku zawarcia małżeństwa.
Emerytury bez podatku do 2500 zł: zwolnienie z PIT emerytur i rent wynoszących do 2500 zł brutto.
PIT-0 dla seniora: zerowy PIT dla osób pracujących po osiągnięciu wieku emerytalnego.
Interpretacje 590: interpretacje 590 mają stanowić mechanizm, zgodnie z którym inwestor, po przedłożeniu planu biznesowego, otrzyma od Krajowej Administracji Skarbowej informacje na temat skutków podatkowych planowanej działalności czy operacji. Otrzymane w ten sposób interpretacje mają być wiążące dla administracji podatkowej.
Centrum Obsługi Podatkowej Inwestora / wsparcie informacyjne dla inwestorów zagranicznych: wraz z wprowadzeniem interpretacji 590 ma powstać Centrum Obsługi Podatkowej Inwestora. Zadaniem COP będzie dostarczanie informacji podmiotom zagranicznym, które planują w Polsce ponieść znaczące nakłady inwestycyjne. Inwestor będzie mógł także skorzystać z przygotowywanego przewodnika po obowiązującym w Polsce prawie podatkowym.
Prawo pracy
Większa elastyczność pracy dla rodziców: program przewiduje zobowiązanie pracodawców do: (i) wprowadzenia pracy zdalnej lub telepracy dla pracujących rodziców lub, (ii) wprowadzenia zmniejszonego wymiaru godzin pracy dla pracujących rodziców lub, (iii) przesunięcia godzin rozpoczynania i kończenia pracy dla pracujących rodziców, w zależności od charakteru wykonywanej pracy oraz uzgodnień między pracownikiem a pracodawcą.
Podwyżka wynagrodzeń kadr medycznych: propozycja podniesienia minimalnego wynagrodzenia pracowników medycznych.
Spersonalizowane wsparcie młodych matek przez urzędy pracy: program zakłada zaoferowanie wsparcia w rozwoju zawodowym kobietom przebywającym na urlopie macierzyńskim lub wychowawczym. Urzędy pracy mają kontaktować się z młodymi matkami i oferować, m.in. możliwości powrotu na rynek pracy lub przekwalifikowania się.
Elastyczna praca dla osób w wieku przedemerytalnym: propozycja wydłużenia aktywności zawodowej poprzez umożliwienie osobom w wieku 55+ zmniejszenia wymiaru czasu pracy.
Nowe miejsca pracy: uruchomienie przez Bank Gospodarstwa Krajowego funduszu, który po ustaniu pandemii ma finansować modernizację kraju i tworzenie nowych miejsc pracy. Wyznaczono następujące zadania, które będą finansowane z funduszu: (i) Nowoczesna infrastruktura, (ii)Transport, (iii) Dostępne usługi społeczne, (iv) Cyfrowa Polska, (v) Inwestycje w Twój Dom, (vi) Czysta Energia.
Likwidacja luki w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn: zobligowanie dużych firm, by na żądanie pracownika w ciągu 30 dni, musiały uzasadnić powód wypłacania określonego wynagrodzenia. Zatrudnieni będą mogli żądać informacji o przeciętnych zarobkach osób płci przeciwnej, które wykonują takie same lub podobne obowiązki. Trwają prace legislacyjne nad rozszerzeniem definicji mobbingu i objęciem nim sytuacji, w których kobiety otrzymują niższe wynagrodzenie względem mężczyzn za taką samą pracę lub pracę tej samej wartości.
Reforma wsparcia zatrudnienia: unowocześnienie obecnego systemu wspierania zatrudnienia. Powiatowe urzędy pracy ukierunkują działania na wspieranie nie tylko osób poszukujących pracy, ale także pracowników poszukujących możliwości rozwoju i nowych kompetencji i pracodawców poszukujących pracowników. Procedura rejestracji osób bezrobotnych dla potrzeb ubezpieczenia zdrowotnego zostanie przeniesiona do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Łączenia pracy z życiem rodzinnym: wprowadzenie ułatwienia dla pracy w niepełnym wymiarze godzinowym. Zmiana definicji osoby bezrobotnej, by zachęcać do aktywizacji zawodowej w niepełnym wymiarze czasu pracy tych, którzy nie mogą podjąć pracy na pełen etat.
Uregulowanie pracy zdalnej: stworzenie zapisów prawnych umożliwiających świadczenie pracy z dowolnego miejsca, w ramach wykorzystywania sprzętu dostarczonego przez pracodawcę wraz z obowiązkiem wypłaty pracownikom diety lub ryczałtu za pracę zdalną.5 Hogan Lovells Trwają konsultacje publiczne ustawy zmieniającej Kodeks pracy, na mocy której dotychczasowe przepisy dotyczące telepracy zostałyby zastąpione nowymi, regulującymi pracę zdalną.
Ograniczenia w stosowaniu „umów śmieciowych”: ograniczenie wykorzystywania przez pracodawców umów cywilnoprawnych poprzez pełne oskładkowanie umowy zlecenia. Rozważa się ujednolicenie zasad zatrudniania i wprowadzenie jednego kontraktu na pracę.
Praca dla młodych: zwiększenie stabilności zatrudnienia młodych osób poprzez inwestycje w ich kompetencje oraz dostarczanie kompleksowego wsparcia zawodowego, a także dzięki większemu dopasowaniu ich kompetencji do potrzeb rynku pracy oraz zapewnieniu im dostępu do zatrudnienia. Program będzie kierowany do osób poniżej 30. r.ż., a w jego realizację włączone zostaną urzędy pracy we współpracy z instytucjami szkoleniowymi.
Wzmocnienie szans rozwojowych mniejszych miejscowości: stworzenie systemu zachęt dla firm, aby we współpracy ze strefami ekonomicznymi, otwierały swoje filie w mniejszych miastach. Promowanie wśród przedsiębiorców pracy zdalnej wśród pracowników z mniejszych ośrodków. Propozycja partnerstwa inwestycyjnego z samorządami w celu powstawania lokalnych centrów pracy zdalnej.
Wsparcie osób z niepełnosprawnościami: zrównanie świadczenia pielęgnacyjnego dla sprawujących opiekę nad osobami z niepełnosprawnościami niezależnie od momentu powstania niepełnosprawności.
Prawo gospodarcze
Nowelizacja Kodeksu Spółek Handlowych: przedstawienie projektu nowelizacji KSH, dającego radom nadzorczym narzędzia do skuteczniejszego sprawowania ich funkcji.
Rozszerzenie ochrony podwykonawców: rozszerzenie pakietu ochronnego podwykonawców poprzez utworzenie rachunku powierniczego, na który inwestor będzie wpłacał środki zabezpieczające wypłaty dla podwykonawców.
Fundacje rodzinne: propozycja rozwiązań prawnych dotyczących zakładania fundacji rodzinnych oraz planowania i realizacji procesów sukcesyjnych.
Łatwiejszy dostęp do finansowania Venture Capital: model eliminowania barier podatkowych w celu zwiększenia zaangażowania venture capital na polskim rynku.
Ustawa o programach akcjonariatu pracowniczego: propozycja uregulowania akcjonariatu pracowniczego.
Większa transparentność NGO: zmniejszenie obciążeń biurokratycznych dla organizacji pozarządowych i uproszczenie publicznego dostępu do informacji o nich.
Polonizacja zamówień publicznych: przyjęcie Polityki Zakupowej Państwa, której celem będzie nadanie pożądanego kierunku działaniom zakupowym zamawiających. Wprowadzenie przepisów tworzących polski system certyfikacji wykonawców zamówień publicznych. Ograniczenie obowiązków formalnych związanych z udziałem w postępowaniach oraz przyspieszenie procedury zakupowej.6 Hogan Lovells Wprowadzenie katalogu klauzul obowiązkowych i zakazanych, ograniczenie wysokości i zakresu kar umownych oraz wprowadzenie obowiązku częściowych płatności i zaliczek w umowach zawieranych na dłuższy okres.
Społeczna Agencja Najmu: agencje najmu będą mogły dzierżawić lokale z rynku po niższych cenach, a następnie wynajmować je wskazanym przez gminę lokatorom. Beneficjenci otrzymają dodatkowo dopłatę do czynszu w ramach programu Mieszkanie na Start.
Cyfryzacja procedur inwestycyjnobudowlanych: pakiet rozwiązań wprowadzających ułatwienia cyfrowe do ustawy Prawo Budowlane, w tym możliwość składania określonych dokumentów w procesie inwestycyjno-budowlanym w postaci elektronicznej.
Wprowadzenie własności warstwowej: prawo własności warstwowej. Wykorzystanie m.in. terenów nad liniami kolejowymi, które są bardzo atrakcyjne, ale na których przeprowadzenie inwestycji w zabudowę jest bardzo trudne. Obecne uregulowania prawne wykluczają też możliwość sprzedaży powierzchni nad torami.
Zdrowie
Usprawnienie funkcjonowania kadr medycznych: (i) Ścieżka wejścia do zawodu dla nieaktywnych pielęgniarek; (ii) Kredyty na start dla medyków po egzaminach specjalizacyjnych lub powrocie z zagranicy; (iii) Zwiększenie liczby lekarzy specjalistów; (iv) Wprowadzenie kredytów na studia niestacjonarne; (v) Wprowadzenie stypendiów na studia medyczne i specjalizacyjne (bezzwrotnych po odpracowaniu w publicznym systemie ochrony zdrowia).
„Profilaktyka 40+”: wprowadzenie programu badań profilaktycznych połączonych z okresowymi badaniami w zakresie medycyny pracy.
Krajowa Sieć Onkologiczna: dalszy rozwój istniejącej już, pilotażowej wersji KSO.
Krajowa Sieć Kardiologiczna: budowa programu umożliwiającego dostęp do diagnostyki i terapii kardiologicznej.
Usprawniona nocna pomoc lekarska: wprowadzenie trzyetapowego kontaktu z pacjentem w ramach pomocy nocnej i świątecznej: (i) wstępna diagnostyka i e-rejestracja pacjenta, (ii) sieć powiatowych ambulatoriów całodobowych, (iii) interwencja karetki ratownictwa medycznego i transport do szpitalnego oddziału ratunkowego.
Program badawczy nad COVID-19: propozycja udzielenia uniwersytetom i szpitalom wsparcia finansowego, przeznaczonego na badania nad koronawirusem i szczepionkami.
Zniesienie limitów u specjalistów: rozszerzenie opieki ambulatoryjnej i zniesienie limitów u specjalistów.
Powszechny i bezpłatny dostęp do badań prenatalnych: rozszerzenie bezpłatnej diagnostyki prenatalnej na wszystkie kobiety w ciąży.
Darmowe szczepienia przeciwko HPV: propozycja bezpłatnych szczepień przeciwko HPV.
Darmowe leki 70+: rozszerzenie programu Leki 75+ na osoby powyżej 70 roku życia, a w niektórych przypadkach nawet na osoby z grupy 60+.
Infrastruktura
Fundusz Modernizacji Szpitali i Fundusz Medyczny: rozwój, dofinansowywanie i modernizacja infrastruktury medycznej.
Agencja Rozwoju Szpitali: powołanie nowego podmiotu mającego za zadanie opracowywanie programów optymalizacyjnych i modernizacyjnych, monitorowanie wdrażanych programów oraz analizę efektów tych działań.
Drugi etap reformy sieci szpitali: wprowadzenie obowiązkowego monitorowania jakości klinicznej obsługi pacjenta i efektywności zarządzania.
Ustawa o jakości: wprowadzenie ustawy pozwalającej implementować mechanizmy akredytacji i monitorowania jakości.
Rozwój nowoczesnych technologii w służbie zdrowia: stworzenie portalu internetowego – Centrum Obsługi Pacjenta.
Centrum Dziecka i Rodziny: stworzenie nowej jednostki systemu oświaty, skupiającej się na rozwoju dzieci, osób uczących się oraz rodzin oczekujących lub wychowujących dzieci. Centra Dziecka i Rodziny mają powstać z przekształcenia publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych.
Żłobek w każdej gminie: dotacje na budowę żłobka w każdej gminie.
Zielona szkoła: optymalizacja energetyczna 1 tys. szkół w celu dostosowania ich do standardów ekologicznych.
Sieć nowoczesnych muzeów: budowa 100 nowoczesnych muzeów w całym kraju.
Organizacja siedziby dla Polskiej Opery Królewskiej: organizacja nowej siedziby dla teatru operowego powołanego w 2017 roku – Polskiej Opery Królewskiej.
Edukacyjne Pracownie Przyszłości: uruchomienie ośrodków edukacyjnych oferujących specjalne zajęcia rozwijające w zakresie nauk przyrodniczych, matematyki i technologii.
Program Międzynarodowej Akademii Kopernikańskiej: forum współpracy naukowej oraz programów kształcenia dla polskich i zagranicznych uczonych z dziedzin: astronomia, medycyna, fizyka, matematyka.
Lokalne „piaskownice regulacyjne”: organizacja środowisk testowych dla nowych, innowacyjnych dziedzin rozwoju, takich jak np. sztuczna inteligencja czy samochody autonomiczne.
Rozwój Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL: dodatkowe finansowanie Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL na kolejne lata.
Specjalne placówki łączące pokolenia: wprowadzenie modelu łączenia domów opieki z przedszkolami.
Centra usług społecznych dla Polaków wracających z zagranicy: centra będą zapewniać całodobową opiekę, wsparcie w zakresie ochrony zdrowia oraz wspomagać aktywność społeczną seniorów wracających z zagranicy.
Inwestycje portowe: budowa Portu Centralnego w Gdańsku, utworzenie dwóch terminali kontenerowych, terminalu off-shore, LNG, przestrzeni dla stoczni i statków pasażerskich, dalsza rozbudowa portów w Szczecinie i Świnoujściu, w tym budowa toru żeglugowego do głębokowodnego terminala kontenerowego w Świnoujściu − to cele, które zostały zaplanowane do zrealizowane. Budowa szerokiego toru do portów Trójmiasta.
Drogi wodne: rozwój dróg wodnych.
Wielkie programy infrastrukturalne: Via Carpatia, Via Baltica, Rail Baltica, rozbudowa Portu Gdańskiego, przekop Mierzei Wiślanej.
Podwojenie liczby dróg szybkiego ruchu do 2025 r.: zwiększenie liczby dróg szybkiego ruchu.
Centralny Port Komunikacyjny: budowa CPK.
Połączenie małych miast z infrastrukturą kolejową: rozszerzenie połączeń do mniejszych lokalizacji przez dodanie do dotychczasowych połączeń kolejowych uzupełniających tras autobusowych, będących w gestii PKP.
Koleje aglomeracyjne: Projekt Kolei Aglomeracyjnych.
Pełne połączenie miast wojewódzkich siecią szybkich dróg: dokończenie budowy całej sieci dróg szybkiego ruchu, a następnie uzupełnienie jej o kolejne odcinki wskazane przez lokalne społeczności. Dokończenie autostrady A1 oraz drogi S19 między Lublinem a Rzeszowem oraz budowy wschodniego odcinka A2.
Inwestycje kolejowe: budowa lub modernizacja 15 tys. km torów kolejowych. Wymazanie białych plam komunikacyjnych.
Krajowy Fundusz Rewitalizacji: wdrożenie funduszu finansującego gminne programy rewitalizacji (także miejskich kamienic).
Rolnictwo
Kodeks rolny: opracowanie i przyjęcie Kodeksu rolnego. Nowy akt ma uregulować generalne zasady i podstawowe prawa dotyczące gospodarowania rolnego i rozdzielić małe gospodarstwa od farm rolnych.
Większa swoboda pracy rolniczej: wprowadzenie nowych norm regulujących działania rolnicze, które muszą być wykonywane bardzo wcześnie rano, bardzo późno wieczorem lub nawet w nocy.
Większy zwrot akcyzy za paliwo rolnicze: zwiększenie stawki dopłat za paliwo rolnicze z 100 zł za 1 ha do 110 zł za 1 ha. Przedstawienie nowego systemu rozliczeń, wygodny dla rolników i tańszy dla państwa.
Centralny katalog państwowej ziemi: stworzenie centralnego systemu informacji katalogującego zasoby państwowej ziemi w celu udostępnienia jej rolnikom w formie dzierżawy i zidentyfikowania pozaumownego korzystania z państwowej ziemi.
Ustawa o rodzinnym gospodarstwie rolnym: nowa ustawa wzmacniająca prawną ochronę gospodarstw rodzinnych. Definicja gospodarstwa rodzinnego ma zostać dopasowana do dzisiejszych realiów prowadzenia działalności. Przeciwdziałanie konieczności zbycia gospodarstwa przed przejściem na emeryturę. Wprowadzenie pierwszeństwa dla gospodarstw rodzinnych w korzystaniu z programów wsparcia.
Uwolnienie rolniczego handlu detalicznego (RHD): zmiana przepisów o rolniczym handlu detalicznym poprzez umożliwienie sprzedaży wysyłkowej na terenie całego kraju. Utworzenie programu pomocowego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa.
Jedno (cyfrowe) okienko dla rolnika: cyfryzacja procesu obsługi rolnika. Online obsługa m.in. wniosków o dopłaty bezpośrednie, podatków.
Program zachęt dla małych i średnich gospodarstw: Program Rozwoju Obszarów Wiejskich zawierać będzie zachęty finansowe dla rolników, którzy zdecydują się na wprowadzenie w swoich gospodarstwach określonych elementów nowych technologii, które redukują koszty funkcjonowania gospodarstwa.
Program rozwoju miejscowości popegeerowskich: uruchomienie, w ramach Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych, specjalnych środków na inwestycje w miejscowościach popegeerowskich.
Wsparcie lokalnych producentów w eksporcie: organizacja sieci biur, które będą stanowiły centra eksportu, w których radcy handlowi będą wspierać zarówno małych jak i dużych rolników w poszukiwaniu klientów, w sprawach logistycznych oraz udzielać wsparcia w zakresie spełniania formalności sanitarnych. Biura mają powstać między innymi w Chinach, Indiach, USA i Kanadzie.
Zachęty do spółdzielczości rolnej: stworzenie systemu zachęt dla spółdzielczości rolnej w obszarach m.in. ochrony środowiska, prawa budowlanego. Zachęty podatkowe dla spółdzielczości rolnej.
Monitoring upraw rolnych przeciwdziałający suszy: stworzenie satelitarnego systemu monitoringu upraw rolniczych na terenie kraju.
Rozwój sieci manufaktur spożywczych: utrzymanie wsparcia dla dużych przetwórców. Wsparcie także dla mniejszych producentów, np. manufaktury spożywcze jako miejsca sprzedaży produktów dostarczonych bezpośrednio z gospodarstw rolnych.
Paszportyzacja polskiej żywności: budowa cyfrowego systemu, który pozwoli na identyfikowanie żywności „od pola do stołu”.
Spółdzielnie energetyczne rolników: szansa na osiągnięcie niezależności energetycznej na poszczególnych obszarach wiejskich. Uproszczenie zasad funkcjonowania spółdzielni energetycznych. Zwiększenie odpowiedzialnej i zrównoważonej konsumpcji i produkcji energii w gospodarstwach rolnych. Stworzenie nowych mechanizmów wsparcia dla uruchamiania instalacji korzystających z odnawialnych źródeł energii.
Fundusz Wzajemnego Gwarantowania Dochodów dla rolników: wykorzystanie mechanizmu Funduszy Wzajemnych w celu zaproponowania nowych rozwiązań zarządzania ryzykiem w produkcji rolnej. Zastosowanie algorytmów ma pozwolić na obniżenie kosztów ubezpieczeń i umożliwić rolnikom bezpieczniejsze prowadzenie gospodarstwa i stabilizację dochodów.
Kapitał dla spółdzielczości: stymulacja rozwoju spółdzielni poprzez wprowadzenia narzędzi pozyskiwania kapitału.
Większa ochrona producentów rolnych: lepsza ochrona producentów rolnych dzięki utworzeniu rachunku powierniczego. Zmiany w prawie, które mają powstrzymać plagę nieterminowych wypłat oraz brak realizacji zobowiązań finansowych.
Samorządy
Subwencja inwestycyjna dla samorządów: nowa subwencja dla samorządów na cele inwestycyjne.
Lokal za grunt: nowa możliwość współpracy samorządów z inwestorami. Inwestor będzie mógł pozyskać od samorządu grunt pod inwestycję w zamian za prawa do części wybudowanych lokali. Otrzymane lokale mieszkalne gmina będzie mogła przeznaczyć na potrzeby rodzin, które nie są w stanie kupić lub wynająć mieszkania po cenach rynkowych, a w przypadku lokali użytkowych – otworzyć w nich np. przedszkole czy punkt aktywności lokalnej.
Energetyka, alternatywne źródła energii i klimat
Transformacja energetyczna: zmniejszenie emisji CO2 i poprawa jakości środowiska. Uniezależnienie się od importu ropy i gazu.
Eliminacja betonu w centrach miast: zwalczanie wysp ciepła w miastach, w ramach projektu „Miasto z klimatem” poprzez likwidację betonu i asfaltu w centrach miast. Nasadzanie drzew, krzewów oraz tworzenie mikro - parków, zielonych ścian i dachów. Ustanowienie minimalnego procentowego udziału przestrzeni biologicznie czynnej w miastach.
Nowe parki narodowe: zwiększenie ochrony środowiska naturalnego poprzez zmianę obowiązujących regulacji, aby łatwiej można było powiększyć istniejące parki narodowe i utworzyć nowe.
„Czyste powietrze”: usprawnienie programu „Czyste powietrze”. Możliwość składania wniosków o dofinansowanie przez system bankowy (zaprojektowany mechanizm prefinansowania inwestycji dla najuboższych). Odejście od finansowania kotłów węglowych. Wsparcie dla powszechnego stosowania pomp ciepła w indywidualnych gospodarstwach domowych, budynkach wielorodzinnych oraz ciepłownictwie.
„Woda dla Polski”: zwiększenie zasięgu programu antysuszowego poprzez instytucję agregatora wniosków na poziomie samorządów. Zachęty systemowe i ułatwienia w zakresie tworzenia stawów i cieków wodnych na terenach wiejskich.
Rządowy Program Małej Gazyfikacji Wyspowej: niezależne instalacje gazu typu LNG mają dostarczać paliwo do lokalizacji, do których nie dotarła jeszcze gazyfikacja sieciowa. Wsparcie walki z zanieczyszczeniem powietrza i wykluczeniem energetycznym.
Zwiększenie dostępności energii słonecznej: program „Mój prąd” zostanie poszerzony m.in. o ładowarki samochodów elektrycznych, magazyny energii i inteligentne systemy zarządzania energią w domu – aby wytwarzana energia elektryczna była jak najlepiej wykorzystywana w miejscu jej wytworzenia. Wsparcie też dla wspólnot mieszkaniowych i spółdzielni w celu dostępu do czystej zielonej energii.
Rozwój technologii wodorowej: rozwój gospodarki wodorowej poprzez elektrolizery, które zamieniają energię w wodór, przez ogniwa i technologie magazynowania, do wykorzystania wodoru w produkcji energii i zazieleniania sektorów transportu, ciepłownictwa lub hutnictwa.
Farmy wiatrowe na morzu: realizacja pierwszych projektów farm wiatrowych na morzu, uruchomione m.in. przez PGE i Orlen.
Polska elektrownia atomowa: rozpoczęcie przygotowania do inwestycji w elektrownię jądrową. Podniesienie suwerenności energetycznej Zapewnienie nieemisyjnej energii, co zbliży Polskę do neutralności klimatycznej.
„Zielony” budżet obywatelski: zwiększenie budżetu obywatelskiego do 1%. Od 2021 r. dodatkowe 0,5% w budżecie zostanie przeznaczone wyłącznie na miejskie rozwiązania ekologiczne.
Gospodarka obiegu zamkniętego: system rozszerzonej odpowiedzialności producentów, który będzie sprzyjał wytwarzaniu produktów i opakowań przyjaznego środowisku. Ograniczenie nadmiernej ilości odpadów i zwiększenie ich przydatności do recyklingu. System kaucyjny.
Fundusz ekologii: powołanie funduszu na wzór FIO, który będzie promował edukację ekologiczną wśród dzieci i młodzieży.
Certyfikowanie energetyczne budynków: wdrożenie certyfikowania energetycznego budynków przez państwo – od inwestycji deweloperskich po domy jednorodzinne.
Transport niskoemisyjny: wdrożenie dodatkowego wsparcia z Funduszu Niskoemisyjnego Transportu np. dopłaty do autobusów i samochodów elektrycznych i wodorowych oraz infrastruktury ładowania i tankowania. Wsparcie dla rozwoju polskiego przemysłu samochodów elektrycznych.
Pozostałe
Mieszkanie bez wkładu własnego: program skierowany do trzech grup odbiorców: (i) nabywców swojego pierwszego mieszkania z rynku pierwotnego, (ii) nabywców swojego pierwszego mieszkania z rynku wtórnego, społecznego, (iii) tych, którzy budują swój pierwszy dom. Program zakłada pokrycie wkładu własnego do kredytu do wysokości 100 tys. zł lub dofinansowanie w wysokości 160 tys. zł dla osób korzystających z mieszkalnictwa społecznego lub rodzin wielodzietnych. Program skierowany jest do osób między 20 a 40 rokiem życia. W zależności od liczby dzieci w rodzinie, dofinansowanie będzie wynosiło 20 tys. zł (dwójka dzieci), 60 tys. zł (trójka dzieci) oraz 60 tys. zł + 20 tys. zł od każdego kolejnego dziecka (w przypadku więcej niż trójki dzieci).
Dom do 70 mkw. bez zbędnych formalności: realizacja budowy domów jednorodzinnych o powierzchni zabudowy do 70m2 będzie możliwa bez pozwolenia, kierownika i książki budowy (jedynie na podstawie zgłoszenia).
Rozszerzenie programu Maluch+: stworzenie nowej ścieżki inwestycyjnej dla firm, instytucji rządowych i samorządowych (będących dużymi pracodawcami) budujących przyzakładowe żłobki.
„Tożsamość polskiej rodziny”: opracowanie nowej konwencji międzynarodowej, skupiającej się na prawach rodziny (w zakresie edukacji) oraz poradnictwa rodzinnego.
Kapitał opiekuńczy: propozycja nowego instrumentu finansowego, czyli 12 tys. zł do wykorzystania dla rodziców dzieci między 12 a 36 miesiącem życia. Alternatywnie będzie to 1 tys. zł miesięcznie przez rok albo 500 zł miesięcznie przez dwa lata. W przypadku, gdy kolejne dziecko przyjdzie na świat w ciągu 3 lat od narodzin poprzedniego, kwota ta zostanie podwojona.
Silna promocja rodziny i kształtowanie postaw prorodzinnych: propozycja kampanii społecznych na rzecz rodzicielstwa i rodziny.
Ochrona dzieci i rodziny: propozycja rozwiązań prawno-karnych, mających za zadanie odstraszać przed wykorzystywaniem i krzywdzeniem nieletnich. Wprowadzenie kary dożywotniego pozbawienia wolności za najbardziej karygodne przypadki krzywdzenia dzieci.
Usprawnienie mediacji sądowych: wprowadzenie instytucji sędziego koordynatora ds. mediacji w sądach rejonowych, obowiązkowych spotkań informacyjnych w niektórych kategoriach spraw oraz zatwierdzanie ugód zawartych przed mediatorem przez sąd z urzędu w terminie do 30 dni.
Skuteczne odzyskiwanie mienia od przestępców: prowadzenie możliwości konfiskowania wykorzystanego do przestępstw mienia, które należy do osób trzecich.
Narodowy Edukacyjny Program Wyrównywania Szans po COVID-19: program zakłada organizację dobrowolnych, pozalekcyjnych zajęć mających na celu załatanie pandemicznych luk w edukacji.
Kompetencje cyfrowe: propozycja przeszkolenia niektórych nauczycieli z kompetencji cyfrowych w celu informatyzacji szkół oraz lepszej edukacji informatycznej.
Cyfrowa podstawa programowa: propozycja stworzenia repozytorium materiałów elektronicznych omawiających podstawę programową.
Pakiet psychologiczny: opracowanie modelu wsparcia psychologicznego dla dzieci i młodzieży.
Przyjazna i dostępna szkoła dla wszystkich: program zakłada przeszkolenie nauczycieli do pracy z niepełnosprawnymi dziećmi oraz zlikwidowanie barier w zakresie dostępności architektonicznej w szkołach.
Akcja „Poznaj Polskę”: dofinansowanie wycieczek dla uczniów szkół ponadpodstawowych na Kresy Wschodnie oraz do innych miejsc dziedzictwa I RP.
Kredyt studencki: zmiany w prawie bankowym, umożliwiające udzielanie kredytów na utrzymanie studentom.
Program Świetlica: oferta na pograniczu edukacji i rekreacji – pozalekcyjna opieka dla dzieci osób pracujących.
Fundusz nowoczesnych kompetencji: pobudzenie współpracy biznesu ze światem nauki. Fundusz ma realizować dofinansowania na badania i rozwój, a także wspomagać przekwalifikowanie się pracowników.
Kadry przyszłości: program stypendialny w kategoriach: sport, zaangażowanie społeczne, osiągnięcia artystyczne, działania pro przedsiębiorcze.
Oświatowe MBA: propozycja, aby studia podyplomowe dla nauczycieli były możliwe tylko na uczelniach kształcących pedagogów.
Fundusz sportowy: uregulowanie, urozmaicenie i zwiększenie liczby zajęć WF. Powołanie funkcji trenerów zdrowia w szkołach.
Silne klastry: utworzenie 6 klastrów sektorowych: (i) biotechnologia i MedTech w Warszawie i Łodzi, (ii) pojazdy niskoemisyjne i komponenty w województwie śląskim i dolnośląskim, (iii) elektronika w Poznaniu; (iv) chemia w Szczecinie i Policach, (v) IT w Warszawie, Lublinie, Krakowie, Gdańsku i Wrocławiu, (vi) przemysł zbrojeniowy w Rzeszowie, Mielcu i Stalowej Woli.
Żywa edukacja: edukacja na rzecz spraw lokalnych, prowadzona przez nauczycieli i regionalistów.
Szerszy udział rodziców w edukacji i życiu szkoły: powołanie w każdej szkole rady, złożonej z nauczycieli, rodziców i uczniów w równej liczbie. Rada ta będzie uchwalać statut szkoły, rozwiązywać sprawy wewnętrzne oraz opiniować projekt planu finansowego.
Więcej historii w programie nauczania: zwiększenie liczby szkolnych zajęć z historii, w tym z historii Polski w XX wieku. Punkt ten obejmuje również wprowadzenie corocznego, ogólnopolskiego quizu historycznego i konkursu retoryki dla szkół.
Fundusz młodzieżowych rad gmin: propozycja programu grantowego na działania projektowe młodych ludzi w lokalnych społecznościach.
Zniżki do trzydziestki: rozszerzenie oferty zniżkowej w państwowych obiektach kultury – darmowy udział dla osób do 26 roku życia oraz 50% zniżki dla osób między 26 a 30 rokiem życia.
Ogólnopolskie konsultacje z młodzieżą: organizacja ogólnopolskich konsultacji pod hasłem „Dialog pokoleń”.
Polonia+: ułatwienie młodzieży polonijnej dostępu do kształcenia się w Polsce. Program obejmie 10 tys. młodych osób z Polonii.
Bank stypendiów i staży: wprowadzenie interaktywnej platformy zawierającej bazę informacji na temat wszystkich dostępnych stypendiów lub staży.
Program Sportowe nadzieje: powołanie nowego programu dotyczącego sportów wyczynowych – objęcie długoterminową opieką szkoleniową, dietetyczną i medyczną utalentowanych, młodych sportowców.
„Nowoczesny patriotyzm”: powołanie funduszu, z którego będą przydzielane granty na projekty kulturalne.
Odzyskanie dzieł sztuki: wzmocnienie instytucji odpowiedzialnych za odzyskanie utraconych dzieł sztuki.
Ustawa o uprawnieniach artystów zawodowych: uchwalenie ustawy o uprawnieniach najbiedniejszych artystów. Ustawa ta ma poprawić warunki pracy artystycznej i zapewnić artystom minimum bezpieczeństwa socjalnego.
„A to Polska właśnie”: punkt ten przewiduje przetłumaczenie najważniejszych książek społecznych i historycznych, dotyczących Polski, na angielski, francuski, hiszpański i hebrajski. Przekłady mają być promowane w innych krajach.
Ujednolicenie identyfikacji wizualnej instytucji państwa: wprowadzenie jednolitej estetyki identyfikującej instytucje państwowe.
„Polski kanon”: stworzenie literackiego kanonu dzieł polskich.
2023 rokiem nauki: budowa kilkudziesięciu, małych „Centrów Nauki Kopernik” z okazji 550 rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika.
Program Aktywność+: dofinansowanie działań jednostek samorządu terytorialnego, organizacji pozarządowych oraz innych podmiotów, mających na celu zwiększenie aktywności seniorów w życiu społecznym i zawodowym.
Korpus wsparcia seniorów: funkcjonujący już program codziennej pomocy potrzebującym osobom starszym.
Bezpieczeństwo pod ręką: dofinansowanie „opasek bezpieczeństwa”, umożliwiających proste bądź automatyczne wezwanie pomocy w sytuacji zagrożenia zdrowia lub życia.
Pomoc IT dla seniora: stworzenie ogólnopolskiej infolinii administracyjnej, która pozwoli uzyskać informacje o tym, co dzieje się ze sprawą załatwianą w każdym urzędzie w Polsce.
Walka z przemocą domową wobec dzieci i rodziców: kampanie społeczne na rzecz zwiększenia świadomości praw ofiar przemocy domowej.
Odbudowa Pałacu Saskiego: rozpoczęcie odbudowy Pałacu Saskiego w 2023 r.
Nowa jakość w spółdzielniach mieszkaniowych: zapewnienie spółdzielcom większych praw w procesach decyzyjnych. mieszkaniowych Kadencyjność prezesów i zarządów oraz zasada ich wybierania przez wszystkich członków spółdzielni (a nie np. tylko przez radę nadzorczą). Większa transparentność funkcjonowania spółdzielni poprzez rozszerzenie prawa członków do informacji o jej działalności.
Przeciwdziałanie rozproszeniu zabudowy: nowe inwestycje na podstawie indywidualnych decyzji administracyjnych będą możliwe wyłącznie w ramach uzupełniania istniejącej zabudowy, z dostępem do drogi, na terenach w pełni wyposażonych w niezbędne media i spełniających ustawowe wymagania dostępności do obiektów infrastruktury społecznej.
Modułowe centra lokalnej wspólnoty: program dofinansowania budowy centrów lokalnej wspólnoty na bazie wcześniej stworzonego planu modułowego. Gminy będą miały możliwość dostosowania funkcjonalności budynków do potrzeb lokalnej społeczności.
Społeczne Inicjatywy Mieszkaniowe (SIM): SIMy to nowy filar programu mieszkaniowego, odpowiedzialny za budowę nowoczesnych mieszkań na wynajem o umiarkowanym czynszu.
Wsparcie dla montażu instalacji OZE w budynkach wielorodzinnych: wsparcie, które ma spowodować większą opłacalność instalacji OZE w budynkach wielorodzinnych oraz wspólnotach mieszkaniowych.
Katalog standardów urbanistycznych: nowe, powszechnie obowiązujące standardy urbanistyczne, które zagwarantują dostęp do podstawowych usług społecznych, takich jak szkoły, przedszkola czy tereny zielone.
Granty na infrastrukturę dla gmin inwestujących w budownictwo mieszkaniowe: gminy, które zaangażują się w budowę mieszkań komunalnych lub w ramach SIM, TBS (w tym, na zasadach „lokal za grunt”), będą mogły uzyskać dodatkowe wsparcie na inwestycje towarzyszące (np. budowa dróg, kanalizacji, szkół, przedszkoli). Za każde zrealizowane przedsięwzięcie mieszkaniowe gmina otrzyma grant na pokrycie 10% takiej inwestycji towarzyszącej.
Reforma planowania i zagospodarowania przestrzennego: zmiana ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, która ma przewidywać, że od 2025 r. każda gmina w Polsce będzie dysponować planem ogólnym powiązanym ze strategią rozwoju.